“IaaS”, “PaaS” ve “SaaS” terimleri, Bulut Bilişim Hizmet modellerini tanımlar. bu terimler, işletmelerin BT (bilgi teknolojileri) altyapısını yönetme şeklini farklı seviyelerde kolaylaştırlar. Şimdi bu üç kavramı detaylıca açıklayalım:
1. IaaS (Infrastructure as a Service) – Altyapı Hizmeti Olarak
Tanım:
Kullanıcıya sanal sunucular, depolama, ağ (network) gibi temel altyapı hizmetlerini sağlar. Fiziksel donanımın kurulumuna gerek kalmadan, bulut üzerinden ölçeklenebilir altyapıya erişim sunar.
Örnek:
- Amazon Web Services (AWS) – EC2
- Microsoft Azure – Virtual Machines
- Google Cloud – Compute Engine
Kullanım Durumu:
Bir geliştirici ya da firma, kendi işletim sistemi, uygulamaları veya veritabanlarını kendisi kurmak ve yönetmek isterse IaaS kullanabilir.
2. PaaS (Platform as a Service) – Platform Hizmeti Olarak
Tanım:
Uygulama geliştirme, test etme ve dağıtma platformu sunar. Sunucular, depolama ve ağ yönetimi gibi altyapı işlemleri arka planda sağlanır, geliştirici sadece yazılım geliştirmeye odaklanır ve uygulama geliştirme süresi hızlanır. Yenilikçi uygulamalar oluşturulmasını sağlar.
Örnek:
- Google App Engine
- Heroku
- Microsoft Azure App Services
Kullanım Durumu:
Yazılımcı, uygulamanın altyapısıyla uğraşmadan sadece kod geliştirmeye odaklanmak isterse PaaS kullanır.
3. SaaS (Software as a Service) – Yazılım Hizmeti Olarak
Tanım:
Kullanıcılara internet üzerinden erişilebilen, tamamen çalışır durumda olan yazılımları sunar. Yükleme, güncelleme veya altyapı yönetimi gerekmez. İşletmelere yönelik kullanıma hazır yazılımlar sağlar.
Örnek:
- Gmail, Google Drive
- Microsoft 365
- Zoom, Dropbox, Salesforce
Kullanım Durumu:
Kullanıcı sadece bir yazılımı kullanmak ister, geliştirme veya yönetimle ilgilenmezse SaaS tercih eder.
Yukarıdaki resimi incelerseniz 3 hizmetin de farkını daha kolay anlayabilirsiniz. Mavi renkli olanlar o hizmette sizin kontrolunüz altına olanlar, Turuncu olanlar ise hizmet veren tarafından kontrol edilenler. Buradan yola çıkarak SaaS hizmetinde hiçbir sorumluluğun bizde olmadığı kanısına varabiliriz.
🔄 Farkları
| Özellik | IaaS | PaaS | SaaS |
|---|---|---|---|
| Kontrol | En fazla kontrol | Orta düzeyde kontrol | En az kontrol |
| Hedef Kitle | Sistem yöneticileri, DevOps | Yazılım geliştiricileri | Son kullanıcılar |
| Yönetim Alanı | İşletim sistemi, ağ, veritabanı | Sadece uygulama kodu | Hiçbir teknik yönetim gerekmez |
| Esneklik | En yüksek | Orta | En düşük |
| Kurulum Zamanı | Uzun sürebilir | Daha hızlı | Anında kullanılabilir |
Benzerlikleri
- Üçü de internet üzerinden hizmet sunar (bulut tabanlıdır).
- Kurulum ve bakım maliyetlerini fazlasıyla azaltır.
- Ölçeklenebilirlik ve esneklik sağlar.
- İş sürekliliği ve erişilebilirlik açısından avantaj sunar.
- Kullandıkça öde modeliyle ekonomik olabilir.(Kesinlik olmayabilir ama çoğunlukla daha ekonomiktir (
Neden Tercih Edilirler?
✅ Maliyet Avantajı: Donanım satın alma, bakım ve personel giderleri azalır.
✅ Hız ve Verimlilik: Projeler daha hızlı başlatılır.
✅ Ölçeklenebilirlik: Talebe göre kaynak arttırma veya azaltma kolaydır.
✅ Kolay Erişim: Her yerden, her cihazdan erişim mümkündür.
✅ Güncel Teknolojiye Erişim: En son altyapı, platform veya yazılımı kullanma şansı verir.
✅ Yedekleme & Güvenlik: Genellikle güçlü güvenlik protokolleri ve yedekleme sistemleriyle gelir.
Hangi Durumda Hangisi Seçilir?
Yukarıda yazımın başında belirttiğim gibi açıklamalardan yola çıkarak aşağıdaki örnekleri verebiliriz.
- Yeni bir yazılım geliştirilecekse → PaaS
- Veri merkezini taşımak isteyen büyük firma → IaaS
- E-posta, ofis uygulaması gibi hazır çözüm gerekiyorsa → SaaS
Bir yanıt yazın